Over luisteren, leiderschap en de kracht van EQ: Waarom juist deze drie elementen bepalen hoe ver je komt als architect of ontwerper.
Ik werd onlangs geïnterviewd voor de reeks Train Your Trade — gesprekken met BNO-coaches die ontwerpers helpen groeien in leiderschap, ondernemerschap en persoonlijke ontwikkeling. In het interview deel ik inzichten die veel ontwerpers en architecten herkennen: over vastlopen in je groei, over hoe je leiderschap ontwikkelt en waarom EQ minstens zo bepalend is voor je succes als je vakinhoud.
We starten met de coachvraag: waar zit je met je hoofd vandaag?
Goeie vraag! Mijn agenda is op andere dagen best vol met allerlei afspraken en ik moet mezelf echt dwingen om wekelijks afspraakvrije dagen in te plannen. Dat geeft me ruimte voor reflectie, regeldingen, lezen, nieuwe ideeën, een telefoontje en voor het schrijven van artikelen. Vandaag is zo’n dag, dan kan het alle kanten op met mijn hoofd en dat vind ik best prettig.
Wat is jouw aanpak of coachingstijl?
Coaching vereist vooral dat je scherp vraagt, goed luistert, mensen ziet en hen helpt begrijpen waar het knelpunt precies zit. Dat is wel eens confronterend. In lijn met mijn verleden als industrieel ontwerper pak ik vraagstukken methodisch aan en werk ik met allerlei tools. Dat geeft mijn coachees veel houvast en het helpt om alles op de juiste manier mee te nemen. Ik wil daar echter ook weer niet te rigide in zijn, er moet zeker ruimte blijven voor zijpaden, andere routes en nieuwe inzichten. En we moeten af en toe ook lekker kunnen lachen natuurlijk. Die combinatie maakt het proces fijn, verrassend en effectief.
“Er moet ruimte blijven voor zijpaden, andere routes en nieuwe inzichten. En we moeten af en toe ook lekker kunnen lachen natuurlijk.”
Welke ontwikkelvragen kom je regelmatig tegen van BNO-leden? En, zie je een verband tussen al die vragen?
De vragen zijn nogal divers, je kunt ze samenvatten onder de noemer “ondernemerschap en leiderschap”. Het zijn de thema’s waar ontwerpers en architecten tijdens hun opleiding maar weinig van meekrijgen. Het is soms wel even zoeken naar wat er echt speelt. In de breedte gaat het om bedrijfskundige zaken als focus ontwikkelen, toekomstgerichte keuzes maken, positionering, acquireren, wat is mijn waarde, financieel beheer en organisatie. Daarnaast de meer persoonlijke thema’s: leiderschap, drempels overwinnen, teamcoaching en partnerschap.
Waar komt jouw drive vandaan? Wat inspireert jou om op deze wijze te werken?
Tijdens mijn carrière als ontwerper kwam ik erachter dat anderen veel beter konden ontwerpen dan ik. Daardoor richtte ik me met succes meer om het commerciële en strategische stuk van mijnbedrijf (MMID). Toen ik daar na 18 jaar uitstapte, vroegen andere creatieven of ik ze wilde helpen met hun zakelijke vragen. Ik gaf daarnaast les op de TUD, dat dwong me om mijn praktische kennis en ervaring te concretiseren en theoretiseren. Daarmee was debasis van Coaching Creative Companies gelegd.
Later was ik vier jaar managing partner bij een architectenbureau (Kraaijvanger). Daar ben ik meer en meer met ook het menselijke aspect aan de slag gegaan. Volgens DISC (een tool voor persoonlijkheidsanalyse) ben ik een groen-gele persoon, dat wil zeggen sociaal en mensgericht, met echte aandacht voor de ander, maar ook willen inspireren en motiveren. Er zit ook wat blauws in mij, dat tekent de behoefte om te helderheid en duidelijkheid te krijgen. Klopt behoorlijk goed! Inmiddels ben ik trouwens zelf DISC-coach.
Hoe kijk je naar de toekomst?
Bij elkaar was ik 22 jaar bureaupartner en 15 jaar ondernemerscoach, trainer en adviseur. Ik blijf de laatste drie toch het leukste vinden. Ik voel me zeer verbonden met mijn coachees, ik zie ze veranderen en leer zelf voortdurend nieuwe dingen. Het is een zinvolle en dankbare job, bovendien heb ik veel autonomie als zelfstandige. Hier kan ik nog wel een hele tijd mee voort.
Wat is een inzicht dat je zelf ooit kreeg tijdens een coachingsessie, dat je altijd is bijgebleven?
Pfoe heb je even, dat is echt een enorme opstapeling. Zoveel mensen, zoveel verhalen en inzichten. Maar okay, het was overigens niet één sessie, maar meer een groeiproces. Je kunt nog zoveel analyseren en oplossen, zonder begrip van jezelf en de ander kom je niet wezenlijk verder. Het gaat om de balans tussen IQ (de rationele intelligentie)en EQ (de emotionele intelligentie). Onze maatschappij hecht onevenredig veelwaarde aan het IQ: we moeten goede cijfers op school halen, je opleiding moet zo hoog mogelijk zijn, je vak goed beheersen, kennis is macht et cetera.Allemaal leuk en aardig, maar echt duurzaam succes kan niet zonder die EQ. Dat zie ik op alle vlakken terug.
Welke tip zou je iedereen willen meegeven die zich persoonlijk of professioneel wil ontwikkelen?
Ten eerste: leer om echt te luisteren en te begrijpen. Ontwerpers zijn geneigd om de zaken vooral vanuit eigen perspectief te zien. Je vergeet dan nog wel eens welke andere belangen in projecten of bij klanten spelen. Luisteren helpt je om de ander te zien, effectiever te acquireren, om betere projecten te doen en om een duurzame relatie met de mensen om je heen en je opdrachtgevers te bouwen.
Ten tweede: leer meer! En stop daar nooit mee. Sta open voor nieuwe inzichten, laat anderen je een spiegel voorhouden. Wat je leert komt voort uit dingen die goed of fout gaan,maar natuurlijk ook uit je eigen belangstelling. Bewust leren en ontwikkelen is de beste motivator voor een lang, leuk en bevredigend (werk-)leven.
“Zonder begrip van jezelf en de ander kom je niet wezenlijk verder.”
De estafettevraag van Anne-Rose: Op welke manier coach jij jezelf?
Ha, weer zo’n goeie! Elk jaar volg ik zelf een stevige training. Afgelopen jaar was dat bijvoorbeeld teamcoaching. Dat was met een groep andere coaches en leidinggevenden. Heel intens en confronterend en daardoor heel verfrissend. Het is fijn en goed als anderen jou zo nu en dan een spiegel voorhouden. Verder is Heleen, mijn partner in life, een kritische luisteraar bij wie ik altijd terecht kan met mijn twijfels en vragen.
